W Pokémon Trading Card Game (TCG) zwycięstwo często zależy nie tylko od zadawania bezpośrednich obrażeń, ale także od strategicznego wykorzystania efektów zakłócających, znanych jako Specjalne Kondycje. Te unikalne stany, nakładane zazwyczaj przez ataki Pokémonów, mają na celu zakłócenie normalnego funkcjonowania aktywnego Pokémona przeciwnika, co może znacząco wpłynąć na przebieg bitwy, niezależnie od wysokich Punktów Życia (HP) czy potężnych ataków przeciwnika.

W Pokémon TCG wyróżnia się pięć głównych Specjalnych Kondycji: Uśpiony (Asleep), Poparzony (Burned), Oszołomiony (Confused), Sparaliżowany (Paralyzed) i Zatruty (Poisoned). Zrozumienie ich działania, sposobu oznaczania na karcie, efektów, metod usuwania oraz interakcji jest kluczowe dla każdego gracza.

Czym są Specjalne Kondycje i jak są nakładane?

Specjalne Kondycje to stany, które zmieniają sposób, w jaki Pokémon może działać w grze. Są one potężnym narzędziem kontroli, zmuszającym przeciwników do reagowania i potencjalnie marnowania cennych tur, energii lub zasobów, takich jak karty Switch, na usunięcie nałożonej kondycji. Taka taktyka daje strategiczną przewagę tempa, szczególnie w walce z Pokémonami o wysokim HP, gdzie poleganie wyłącznie na bezpośrednich obrażeniach może być niewystarczające.

Kondycje te mogą być nakładane wyłącznie na aktywnego Pokémona. Jest to fundamentalna zasada, ponieważ w momencie przeniesienia Pokémona na Ławkę (Bench), natychmiastowo pozbywa się on wszystkich nałożonych na niego Specjalnych Kondycji. Specjalne Kondycje są zazwyczaj wynikiem ataków Pokémonów lub efektów kart Trenerów, takich jak Karty Narzędzi Pokémonów.

Faza „Pokémon Checkup” i kolejność rozpatrywania kondycji

Kluczową fazą, w której rozpatrywane są efekty Specjalnych Kondycji, jest „Pokémon Checkup”. Faza ta ma miejsce między turami graczy – konkretnie po zakończeniu tury jednego gracza, a przed rozpoczęciem tury drugiego. W tym momencie sprawdzane są wszystkie aktywne Specjalne Kondycje i określa się, czy nadal obowiązują.

Kondycje są rozpatrywane w ściśle ustalonej kolejności: Zatruty (Poisoned), Poparzony (Burned), Uśpiony (Asleep), a następnie Sparaliżowany (Paralyzed). Ta sekwencja jest nie tylko regułą, ale również elementem strategicznym. Na przykład, jeśli Pokémon jest zarówno Zatruty, jak i Poparzony, obrażenia od trucizny są stosowane jako pierwsze, a następnie obrażenia od poparzenia, po których następuje rzut monetą. Nawet jeśli rzut monetą dla poparzenia zakończy się wyleczeniem, Pokémon nadal pozostanie Zatruty. Gracze muszą być świadomi tej sekwencji, aby prawidłowo obliczyć obrażenia i szanse na wyleczenie, a także aby zrozumieć pełny wpływ kondycji nałożonych przez przeciwnika. Oznacza to również, że niektóre kondycje, takie jak Zatruty, są bardziej uporczywe w stosowaniu swoich efektów, zanim inne uzyskają szansę na rozpatrzenie lub potencjalne usunięcie.

Poniższa tabela przedstawia szybki przegląd wszystkich pięciu Specjalnych Kondycji:

Kondycja (Polska nazwa)	English Name	Sposób Oznaczenia Karty	Główny Efekt
Zatruty	Poisoned	Zielony znacznik trucizny (Poison marker)	Zadaje 10 obrażeń w fazie Pokémon Checkup
Poparzony	Burned	Czerwony znacznik poparzenia (Burn marker)	Zadaje 20 obrażeń w fazie Pokémon Checkup, następnie rzut monetą (Heads: leczenie, Tails: pozostaje)
Uśpiony	Asleep	Karta obrócona o 90 stopni w lewo	Nie może atakować ani wycofać się. Rzut monetą w fazie Pokémon Checkup (Heads: leczenie, Tails: pozostaje)
Sparaliżowany	Paralyzed	Karta obrócona o 90 stopni w prawo	Nie może atakować ani wycofać się. Automatycznie leczy się pod koniec następnej tury właściciela
Oszołomiony	Confused	Karta obrócona o 180 stopni (do góry nogami)	Przed atakiem rzut monetą (Heads: atak działa, Tails: atak nie działa, Pokémon otrzymuje 30 obrażeń)

Szczegółowy Przegląd Specjalnych Kondycji

Każda Specjalna Kondycja ma swoje unikalne zasady i strategiczne zastosowania.

Zatruty (Poisoned)

Zatruty Pokémon jest oznaczany zielonym znacznikiem trucizny (Poison marker), który powinien wyraźnie różnić się od liczników obrażeń, aby zapobiec pomyłkom podczas gry.

Podczas fazy „Pokémon Checkup”, na zatrutego Pokémona kładzie się jeden licznik obrażeń, co odpowiada 10 obrażeniom. Ważne jest, że Pokémon nie może być „podwójnie zatruty”. Jeśli Pokémon, który jest już zatruty, zostanie ponownie objęty tą kondycją, nowa kondycja trucizny po prostu zastępuje starą, nie skutkując zadawaniem dodatkowych obrażeń; Pokémon nadal otrzymuje 10 obrażeń na turę.

Zatruty Pokémon odzyskuje sprawność, jeśli ewoluuje, przeniesie się na Ławkę (Bench) lub zostanie użyta specyficzna karta Przedmiotu/Trenera, która usuwa tę kondycję. Kondycja ta nie ustępuje samoistnie, co czyni ją szczególnie uporczywą w grze. Ta niezawodność w zadawaniu obrażeń sprawia, że trucizna jest doskonała do talii typu „stall” lub „control”, które powoli obniżają HP przeciwnika. Co więcej, jej spójność pozwala na synergetyczne strategie, gdzie inne Pokémony lub karty zyskują bonusowe efekty lub obrażenia przeciwko zatrutym celom, zamieniając pozornie małe 10 obrażeń w znaczący mnożnik zagrożenia.

Przykładowe Pokémony/Karty Nakładające Zatrucie

Nazwa Pokemona/Karty	Nazwa Ataku/Zdolności	Krótki Opis
Skuntank G	(Różne ataki/zdolności)	Może zatruwać własne Pokémony, wykorzystywane w specyficznych strategiach.
Grafaiai	(Różne ataki/zdolności)	Posiada ataki lub zdolności, które mogą nakładać kondycję zatrucia na Pokémona przeciwnika.
Brute Bonnet	(Karta Pokémon)	Karta, która może być częścią „pakietu trucizny” w talii, umożliwiając zwiększenie obrażeń lub synergię.
Viper	More Poison (Zdolność)	Zwiększa standardowe obrażenia zadawane przez truciznę o dodatkowe 10, co oznacza łącznie 20 obrażeń na turę.

Poparzony (Burned)

Poparzony Pokémon jest oznaczany czerwonym znacznikiem poparzenia (Burn marker), który, podobnie jak znacznik trucizny, powinien wyraźnie różnić się od liczników obrażeń.

Podczas fazy „Pokémon Checkup”, na poparzonego Pokémona kładzie się dwa liczniki obrażeń, co odpowiada 20 obrażeniom. Następnie rzuca się monetą. Jeśli wypadnie reszka (heads), Pokémon odzyskuje sprawność, a kondycja jest usuwana. Jeśli wypadnie orzeł (tails), Pokémon pozostaje poparzony. Podobnie jak w przypadku trucizny, Pokémon nie może być „podwójnie poparzony”; nowa kondycja poparzenia zastępuje starą, bez dodatkowych obrażeń.

Poparzony Pokémon odzyskuje sprawność poprzez ewolucję, przeniesienie na Ławkę, użycie specyficznych kart Przedmiotów/Trenerów lub pomyślny rzut monetą (reszka) podczas „Pokémon Checkup”. Poparzenie jest bardziej agresywną, ale mniej niezawodną kondycją obrażeń niż trucizna, ze względu na 50% szansę na wyleczenie. Jednak istnienie kart, które zwiększają obrażenia od poparzenia lub synergizują z nią, sugeruje, że talie oparte na poparzeniu dążą do wysokiego ryzyka i wysokich nagród, potencjalnie prowadząc do szybszych wyeliminowań (KO), jeśli rzuty monetą pójdą po ich myśli, lub jeśli mają sposoby na konsekwentne ponowne nakładanie kondycji.

Przykładowe Pokémony/Karty Nakładające Poparzenie

Nazwa Pokemona/Karty	Nazwa Ataku/Zdolności	Krótki Opis
Burning Scarf	(Karta Narzędzia Pokémon)	Jeśli Pokémon z tą kartą zostanie uszkodzony przez atak, atakujący Pokémon staje się Poparzony.
Magmortar	(Różne ataki/zdolności)	Może nakładać kondycję Poparzenia i zwiększać obrażenia od niej o dodatkowe 30.
Volcanion ex	(Różne ataki/zdolności)	Potrafi automatycznie nakładać kondycję Poparzenia.
Volva	Scorching Scales (Zdolność)	Zwiększa obrażenia od poparzenia z 20 do 40.
Mega Camerupt ex	Roasting Heat (Atak)	Zadaje 160 więcej obrażeń, jeśli aktywny Pokémon przeciwnika jest Poparzony.

Uśpiony (Asleep)

Aby zaznaczyć, że Pokémon jest Uśpiony, jego kartę obraca się o 90 stopni w lewo (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara), tak aby góra karty wskazywała na lewo.

Uśpiony Pokémon nie może atakować ani wycofać się na Ławkę (retreat), co czyni tę kondycję jedną z najbardziej paraliżujących, całkowicie blokującą ruchy Pokémona. Podczas fazy „Pokémon Checkup”, rzuca się monetą. Jeśli wypadnie reszka (heads), Pokémon budzi się i kondycja jest usuwana. Jeśli wypadnie orzeł (tails), Pokémon pozostaje uśpiony.

Kondycja ustępuje również poprzez ewolucję Pokémona, użycie specyficznych kart Przedmiotów/Trenerów lub przeniesienie na Ławkę. Należy jednak pamiętać, że Uśpiony Pokémon nie może wycofać się samodzielnie, co oznacza, że aby go przenieść na Ławkę i usunąć kondycję, konieczne jest użycie kart takich jak „Switch” lub innych efektów. Uśpienie to bardzo skuteczna kondycja zakłócająca. Nie zadaje bezpośrednich obrażeń, ale może całkowicie zatrzymać turę przeciwnika, zmuszając go do użycia zasobów lub polegania na szczęściu. To daje czas graczowi nakładającemu Uśpienie na ustawienie swojej planszy, dobranie kart lub zadanie obrażeń innymi Pokémonami.

Tabela 4: Przykładowe Pokémony/Karty Nakładające Uśpienie

Nazwa Pokemona/Karty	Nazwa Ataku/Zdolności	Krótki Opis
Wigglytuff GE	(Różne ataki/zdolności)	Może uśpić własnego Pokémona, co wymaga specyficznych strategii.
Slumbering Forest	(Karta Stadionu)	Powoduje, że właściciel uśpionego Pokémona rzuca 2 monety zamiast 1, znacznie utrudniając wybudzenie.
Jigglypuff	Sing (Atak)	Uśpia aktywnego Pokémona przeciwnika za 1 Energię Bezbarwną.
Wigglytuff ex	Sleepy Song (Atak)	Zadaje 80 obrażeń i automatycznie usypia aktywnego Pokémona przeciwnika.
Drowzee / Hypno	Sleep Pendulum (Zdolność Hypno)	Pozwala na rzut monetą co turę, aby uśpić aktywnego Pokémona przeciwnika.
Haunter	(Różne ataki/zdolności)	Inna opcja do nakładania Uśpienia, oferująca wszechstronność w kompozycji talii.
Comfey	(Zdolność)	Chroni Pokémona przed Specjalnymi Kondycjami, co może zapobiec uśpieniu Snorlaxa po jego ataku.

Sparaliżowany (Paralyzed)

Aby zaznaczyć, że Pokémon jest Sparaliżowany, jego kartę obraca się o 90 stopni w prawo (zgodnie z ruchem wskazówek zegara), tak aby góra karty wskazywała na prawo.

Sparaliżowany Pokémon nie może atakować ani wycofać się na Ławkę (retreat), co jest bardzo silnym efektem kontrolującym. W przeciwieństwie do Uśpienia, kondycja ta trwa tylko przez jedną turę, co czyni ją potężnym, ale krótkotrwałym efektem.

Sparaliżowany Pokémon automatycznie odzyskuje sprawność pod koniec następnej tury jego właściciela, podczas fazy „Pokémon Checkup”. Może również zostać usunięta poprzez ewolucję, przeniesienie na Ławkę (co wymaga karty Switch lub innej zdolności, ponieważ Sparaliżowany Pokémon nie może wycofać się sam) lub użycie specyficznych kart Przedmiotów/Trenerów. Paraliż to potężna kondycja „blokująca”. Chociaż trwa tylko jedną turę, jej gwarantowany charakter oznacza, że gracze mogą planować swoje tury z pewnością, wiedząc, że aktywny Pokémon przeciwnika będzie unieruchomiony. Jest to kluczowe dla ustawiania KO, dobierania kluczowych kart lub kupowania krytycznej tury na ewolucję potężnego Pokémona.

Przykładowe Pokémony/Karty Nakładające Paraliż

Nazwa Pokemona/Karty	Nazwa Ataku/Zdolności	Krótki Opis
Raichu BUS	Evoshock (Zdolność)	Używany do ciągłego paraliżowania aktywnego Pokémona przeciwnika w każdej turze w taliach typu „Shock Lock”.
Stoutland BCR	(Różne ataki/zdolności)	Główny atakujący w taliach „Shock Lock”, gdy przeciwnik jest sparaliżowany.
Zeraora	Shocking Knuckle (Atak)	Może paraliżować aktywnego Pokémona przeciwnika.
Bellibolt ex	Paralyzing Ball (Atak)	Zadaje 160 obrażeń i pozwala odrzucić 2 Energie, aby sparaliżować aktywnego Pokémona przeciwnika.

Oszołomiony (Confused)

Aby zaznaczyć, że Pokémon jest Oszołomiony, jego kartę obraca się do góry nogami (o 180 stopni), tak aby jej głowa wskazywała na gracza, a tekst był czytelny dla przeciwnika.

Przed każdym atakiem Skażonego Pokémona, jego właściciel musi rzucić monetą. Jeśli wypadnie reszka (heads), atak działa normalnie. Jeśli wypadnie orzeł (tails), atak nie dochodzi do skutku, a na Skażonego Pokémona kładzie się trzy liczniki obrażeń, co odpowiada 30 obrażeniom. Ważne jest, że jeśli atak GX nie dojdzie do skutku z powodu Skażenia (wypadnie orzeł), nie zużywa to limitu jednego ataku GX na grę. W przeciwieństwie do Uśpienia i Sparaliżowania, Oszołomiony Pokémon nadal może wycofać się na Ławkę (retreat).

Oszołomiony Pokémon odzyskuje sprawność poprzez ewolucję, przeniesienie na Ławkę lub użycie specyficznych kart Przedmiotów/Trenerów, np. Lum Berry. Kondycja ta nie ustępuje samoistnie i może być „ciągłym efektem”, co oznacza, że będzie wpływać na Pokémona dopóki nie zostanie usunięta. Skażenie jest unikalne, ponieważ sprawia, że dotknięty Pokémon zadaje obrażenia sobie, jeśli rzut monetą się nie powiedzie. Zmusza to przeciwnika do ryzyka, potencjalnie tracąc atak i otrzymując obrażenia. Może to być dewastujące dla talii polegających na konkretnych atakach lub dla Pokémonów z niskim HP.

Przykładowe Pokémony/Karty Nakładające Oszołomienie

Nazwa Pokemona/Karty	Nazwa Ataku/Zdolności	Krótki Opis
Mismagius ex	(Różne ataki/zdolności)	Wspomniany jako Pokémon z wysokim HP, który może przetrwać wiele tur w stanie Skażenia, czyniąc go trudnym do usunięcia.

Zasady Nakładania Wielu Kondycji

Zrozumienie, które kondycje mogą występować jednocześnie, a które się wzajemnie wykluczają, jest kluczowe dla zaawansowanej gry.

Kondycje Zatruty (Poisoned) i Poparzony (Burned) mogą występować jednocześnie na tym samym Pokémonie. Co więcej, mogą one również występować jednocześnie z jedną z kondycji: Uśpiony (Asleep), Oszołomiony (Confused) lub Sparaliżowany (Paralyzed).

Natomiast kondycje Uśpiony (Asleep), Oszołomiony (Confused) i Sparaliżowany (Paralyzed) są wzajemnie wykluczające się. Pokémon może mieć tylko jedną z tych kondycji w danym momencie. Jeśli Pokémon ma już jedną z nich, a zostanie nałożona nowa, to nowa kondycja zastępuje poprzednią.

Fizyczne przedstawienie kondycji na karcie bezpośrednio komunikuje tę zasadę kumulacji. Kondycje reprezentowane znacznikami (Poparzony, Zatruty) mogą być stosowane razem z innymi kondycjami, ponieważ znaczniki nie wpływają na orientację karty. Natomiast kondycje reprezentowane zmianą orientacji karty (Uśpiony, Oszołomiony, Sparaliżowany) wzajemnie się wykluczają, ponieważ nie można jednocześnie zorientować karty na dwa różne sposoby. Jest to sprytny wybór projektowy, który upraszcza zapamiętywanie złożonych zasad dla graczy, czyniąc grę bardziej intuicyjną.

Praktyczne przykłady pokazują, że Pokémon nie może być jednocześnie Sparaliżowany i Oszołomiony, ale może być Poparzony, Sparaliżowany i Zatruty w tym samym czasie. Ten mechanizm kumulacji pozwala na niezwykle potężne kombinacje Specjalnych Kondycji. Pokémon, który jest Zatruty, Poparzony i Sparaliżowany, otrzymuje 30 obrażeń na turę (10 od trucizny, 20 od poparzenia, z rzutem monetą) i nie może atakować ani wycofać się przez turę. To zmusza przeciwnika do trudnego wyboru: albo przyjąć ogromne obrażenia i być niezdolnym do działania, albo wydać wiele zasobów (np. kartę Switch i przedmiot do leczenia Poparzenia/Zatrucia, lub ewolucję), aby usunąć osłabiające efekty. Tworzy to potężną strategię „locku” lub „obrażeń w czasie”, która może szybko przytłoczyć przeciwnika.

Sposoby Usuwania Specjalnych Kondycji

Usuwanie Specjalnych Kondycji jest równie ważne jak ich nakładanie. Istnieją ogólne metody usuwania oraz takie, które ustępują samoistnie.

Ogólne metody usuwania

• Ewolucja Pokémona: Kiedy Pokémon ewoluuje (gra się na niego kartę ewolucji), natychmiastowo usuwa wszystkie nałożone na niego Specjalne Kondycje. Ważne jest, że liczniki obrażeń pozostają na Pokémonie.
• Przeniesienie Pokémona na Ławkę (Bench): Aktywny Pokémon, który przenosi się na Ławkę – czy to poprzez wycofanie się (retreat), efekt karty Switch, czy inną zdolność Pokémona lub Trenera – również natychmiastowo pozbywa się wszystkich Specjalnych Kondycji. Należy jednak pamiętać, że Pokémony Uśpione i Sparaliżowane nie mogą wycofać się samodzielnie, co oznacza, że aby je przenieść na Ławkę i usunąć kondycję, konieczne jest użycie kart takich jak „Switch” lub innych efektów.
• Użycie kart Trenerów lub Zdolności Pokémonów: Wiele kart Trenerów (np. Item cards) lub zdolności Pokémonów pozwala na usunięcie Specjalnych Kondycji. Jest to często kluczowy element talii defensywnych lub kontrolnych. Przykładem może być Lum Berry dla Skażonego Pokémona lub zdolność Comfeya chroniąca przed Specjalnymi Kondycjami. Te różnorodne metody wyleczenia podkreślają, że gracze mają opcje, ale często wiążą się one z kosztem. Ewolucja może być opóźniona, wycofanie się zużywa kartę Switch lub turę, a konkretne karty Przedmiotów zajmują miejsca w talii i zasoby na ręce.

Samodzielne ustępowanie kondycji

Niektóre kondycje mogą ustąpić samoistnie, co wprowadza element losowości lub przewidywalności.

• Sparaliżowany (Paralyzed): Ta kondycja ustępuje automatycznie pod koniec następnej tury jego właściciela, podczas fazy „Pokémon Checkup”. Jest to gwarantowane.
• Uśpiony (Asleep) lub Poparzony (Burned): Te kondycje wymagają rzutu monetą podczas „Pokémon Checkup”. Jeśli wypadnie reszka (heads), kondycja jest usuwana. Jeśli wypadnie orzeł (tails), kondycja pozostaje.

Specjalne Kondycje to nie tylko nakładanie negatywnych efektów, ale także zmuszanie przeciwnika do trudnych decyzji dotyczących zarządzania zasobami. Za każdym razem, gdy przeciwnik musi użyć karty Switch, ewolucji lub przedmiotu leczącego, aby usunąć kondycję, zużywa zasoby, które mogłyby zostać wykorzystane do ataku lub ustawienia planszy. Tworzy to „wojnę zasobów”, w której nakładanie kondycji może pośrednio wyczerpywać rękę przeciwnika i stan planszy, dając długoterminową przewagę strategiczną.

Podsumowanie i Wskazówki dla Graczy

Specjalne Kondycje są integralną częścią strategii w Pokémon TCG. Mogą one znacząco wpłynąć na przebieg bitwy, nie tylko poprzez zadawanie obrażeń, ale przede wszystkim poprzez zakłócanie planów przeciwnika, blokowanie ataków i wymuszanie zużycia cennych zasobów.

Aby efektywnie wykorzystać Specjalne Kondycje w swojej grze, warto rozważyć następujące strategie:

• Kontrola planszy: Kondycje takie jak Uśpienie i Sparaliżowanie są doskonałe do kontrolowania tempa gry, uniemożliwiając przeciwnikowi atakowanie i wycofywanie się. To daje czas na rozwinięcie własnej strategii, ustawienie silniejszych Pokémonów lub dobranie kluczowych kart.
• Obrażenia z czasem (Damage over Time): Zatruty i Poparzony Pokémon zadają stałe obrażenia między turami. Jest to szczególnie przydatne do wykończenia Pokémonów z wysokim HP, które trudno pokonać jednym atakiem, lub do wywierania ciągłej presji, która zmusza przeciwnika do działania.
• Wymuszanie zużycia zasobów: Nakładanie kondycji zmusza przeciwnika do użycia kart Switch, ewolucji lub innych kart leczących. Każda taka karta zużyta na usunięcie kondycji to zasób, którego nie można użyć do ataku lub przyspieszenia własnej strategii, co osłabia rękę przeciwnika i jego zasoby na planszy, dając długoterminową przewagę.
• Synergia: Wiele Pokémonów i kart Trenerów ma zdolności, które wzmacniają efekty Specjalnych Kondycji lub zyskują bonusy, gdy przeciwnik jest pod ich wpływem (np. zwiększone obrażenia). Szukanie takich kombinacji w talii jest kluczowe, aby zmaksymalizować efektywność i stworzyć potężne strategie, które przekształcają pozornie małe efekty w decydujące zagrania.

Zrozumienie kolejności rozpatrywania kondycji w fazie „Pokémon Checkup” oraz zasad ich kumulowania (które się zastępują, a które mogą występować razem) jest fundamentalne dla prawidłowej gry i planowania strategicznego. Pamiętaj o wizualnych wskazówkach kart – fizyczne ułożenie karty lub użycie znacznika często bezpośrednio odzwierciedla zasady gry, co ułatwia ich zapamiętanie i stosowanie w praktyce. Opanowanie Specjalnych Kondycji to krok w stronę bardziej zaawansowanej i skutecznej gry w Pokémon TCG.