Głównym celem gry w Pokémon Trading Card Game jest pokonanie Pokémonów przeciwnika i zebranie wszystkich sześciu kart nagród (Prize Cards). Istnieją trzy główne sposoby na zwycięstwo:
- Zebranie Kart Nagród: Najczęstsza metoda polega na wyeliminowaniu sześciu Pokémonów przeciwnika i zebraniu wszystkich sześciu własnych kart nagród.
- Brak Dostępnych Pokémonów: Zwycięstwo następuje również, gdy gracz pokona aktywnego Pokémona przeciwnika, a ten nie ma żadnych Pokémonów na ławce (Bench), aby go zastąpić.
- Brak Kart w Talii (Decking): Jeśli przeciwnik wyczerpie karty w swojej talii i nie będzie w stanie dobrać karty na początku swojej tury, gracz wygrywa. Należy podkreślić, że sam brak kart w talii nie jest natychmiastowym warunkiem przegranej; przegrana następuje dopiero, gdy gracz nie może dobrać karty na początku swojej tury.
Każda talia w PTCG musi zawierać dokładnie 60 kart. W skład talii musi wchodzić co najmniej jeden Podstawowy Pokémon (Basic Pokémon). Obowiązuje również
Zasada Czterech (The Rule of Four): z wyjątkiem Podstawowych Kart Energii, w talii można mieć maksymalnie cztery kopie karty o tej samej nazwie. Definicja „tej samej nazwy” jest precyzyjna: poziom Pokémona (np. Gengar LV. 43) nie jest częścią jego nazwy, więc Gengar LV. 43 ma tę samą nazwę co Gengar. Jednak symbole na końcu nazwy (np. Alakazam Elite 4) oraz nazwy właściciela lub formy (np. Alolan Meowth) są częścią nazwy, co oznacza, że karty te są traktowane jako różne dla celów Zasady Czterech. Wyjątkiem jest symbol δ (Delta Species), który nie zmienia nazwy. Od Zasady Czterech istnieją dwa główne wyjątki: Podstawowe Karty Energii, których można mieć dowolną liczbę kopii (do 59, jeśli 60. kartą jest Basic Pokémon) , oraz Radiant Pokémon, których można mieć tylko jedną kopię dowolnego Radiant Pokémona w talii. Dodatkowo, tylko jedna karta ACE SPEC (niezależnie od nazwy) jest dozwolona w talii. W PTCG nie ma sideboardów ani side decków; wszystkie 60 kart musi być częścią głównej strategii. Zalecane proporcje w talii to zazwyczaj 15-20 Kart Pokémon, 5-10 Kart Energii, a reszta to Karty Trenera.
Głębia strategiczna gry wynika z tych pozornie prostych ograniczeń. Zasada Czterech, limit jednego dołączenia Energii na turę oraz jednego zagrania karty Wspierającego na turę to fundamentalne decyzje projektowe, które tworzą strategiczną głębię gry. Zmuszają one graczy do podejmowania trudnych decyzji dotyczących składu talii, zarządzania zasobami i efektywności tury, zapobiegając zbyt potężnym lub zbyt spójnym kombinacjom i promując różnorodne strategie. Gdyby gracze mogli dołączać nieograniczoną liczbę Energii lub zagrywać wiele kart Wspierających w jednej turze, gra stałaby się znacznie szybsza, mniej strategiczna i zdominowana przez talie „combo”, które mogłyby wygrywać w jednej lub dwóch turach. Te ograniczenia nie są arbitralne. Są one celowo wprowadzone, aby wymusić na graczach priorytetyzację, efektywne zarządzanie ograniczonymi zasobami i planowanie na kilka tur do przodu. To właśnie te „zasady ograniczające” są kluczowe dla budowania złożoności i strategii, sprawiając, że każda decyzja ma znaczenie i przyczynia się do dynamicznego i angażującego doświadczenia gry.
Przygotowanie do gry rozpoczyna się od przetasowania talii i dobrania siedmiu kart przez każdego gracza.
Przebieg tury w PTCG jest podzielony na trzy główne fazy:
- Faza Dobierania (Draw Phase): Każda tura rozpoczyna się od dobrania jednej karty z wierzchu talii. Jeśli gracz nie może dobrać karty, ponieważ jego talia jest pusta, przegrywa grę.
- Faza Akcji (Action Phase): Podczas tej fazy gracz aktywny może wykonywać dowolne z poniższych akcji, w dowolnej kolejności i dowolną liczbę razy (o ile nie ma ograniczeń) :
- Zagrywanie Podstawowych Pokémonów: Można zagrać dowolną liczbę Podstawowych Pokémonów z ręki na ławkę, do maksymalnie pięciu Pokémonów na ławce.
- Dołączanie Kart Energii: Można dołączyć jedną (i tylko jedną) Kartę Energii z ręki do dowolnego Pokémona (aktywnego lub na ławce) raz na turę.
- Ewolucja Pokémonów: Można ewoluować Pokémona, zagrywając kartę Ewolucji Etapu 1 lub Etapu 2 na odpowiedniego Pokémona (Podstawowego lub Etapu 1). Pokémon nie może ewoluować w tej samej turze, w której został zagrany, i może ewoluować tylko raz na turę (chyba że karta Przedmiotu, np. Rare Candy, stanowi inaczej). Ewolucja usuwa wszelkie Specjalne Kondycje, ale zachowuje dołączone energie i liczniki obrażeń.
- Zagrywanie Kart Przedmiotów (Item Cards): Można zagrać dowolną liczbę kart Przedmiotów.
- Zagrywanie Kart Trenera (Trainer Cards): Można zagrać dowolną liczbę kart Trenera, z wyjątkiem kart Wspierających (Supporter Cards) i Stadionów (Stadium Cards), których można zagrać tylko jedną na turę. Gracz rozpoczynający grę nie może zagrać karty Wspierającego w swojej pierwszej turze.
- Wycofanie Aktywnego Pokémona (Retreat): Można wycofać aktywnego Pokémona na ławkę, płacąc jego koszt wycofania w energiach z ręki. Następnie należy zastąpić go Pokémonem z ławki. Można to zrobić raz na turę. Wycofanie usuwa wszystkie Specjalne Kondycje.
- Używanie Zdolności Pokémonów (Abilities): Można użyć dowolnej liczby zdolności Pokémonów.
- Faza Ataku (Attack Phase): Po wykonaniu wszystkich pożądanych akcji, aktywny Pokémon może zaatakować aktywnego Pokémona przeciwnika. Aby to zrobić, musi mieć dołączoną odpowiednią liczbę i typ Energii. Gracz rozpoczynający grę pomija tę fazę w swojej pierwszej turze. Obrażenia są zadawane za pomocą liczników obrażeń.
Między turami graczy następuje specjalny krok zwany Pokémon Checkup. W tej fazie sprawdzane są i stosowane efekty Specjalnych Kondycji, które mogą dotyczyć Pokémonów: Asleep (Śpiący), Burned (Spalony), Confused (Skażony), Paralyzed (Sparaliżowany) i Poisoned (Zatruty).
- Asleep (Śpiący): Pokémon jest obrócony przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Nie może atakować ani się wycofać. Podczas Pokémon Checkup rzuca się monetą; orzeł oznacza wybudzenie, reszka – pozostanie śpiącym.
- Burned (Podpalony): Na Pokémona kładzie się znacznik Podpalenia. Podczas Pokémon Checkup otrzymuje 2 liczniki obrażeń (20 PŻ), a następnie rzuca się monetą; orzeł oznacza wyleczenie. Nie może mieć dwóch znaczników Podpalenia.
- Confused (Oszołomiony): Pokémon jest obrócony do góry nogami. Przed atakiem rzuca się monetą; orzeł oznacza normalny atak, reszka – atak nie udaje się, a Pokémon otrzymuje 3 liczniki obrażeń (30 PŻ).
- Paralyzed (Sparaliżowany): Pokémon jest obrócony zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Nie może atakować ani się wycofać. Leczy się podczas Pokémon Checkup po następnej turze swojego właściciela.
- Poisoned (Zatruty): Na Pokémona kładzie się znacznik Zatrucia. Podczas Pokémon Checkup otrzymuje 1 licznik obrażeń (10 PŻ). Nie może mieć dwóch znaczników Zatrucia. Specjalne Kondycje są usuwane, gdy Pokémon ewoluuje lub zostaje wycofany na ławkę.
Możliwość wycofania Pokémonów, wpływ specjalnych kondycji oraz konieczność zastępowania znokautowanych Pokémonów podkreślają dynamiczny charakter gry. Gracze muszą nieustannie dostosowywać swoją strategię w oparciu o bieżący stan pola gry, zarządzając swoimi aktywnymi i benched Pokémonami oraz przewidując ruchy przeciwnika. Sprzyja to interaktywnej i mniej przewidywalnej rozgrywce. Mechaniki takie jak wycofywanie Pokémonów, efekty specjalnych kondycji i obowiązek zastąpienia znokautowanego Pokémona z ławki oznaczają, że pole gry nie jest statyczne. Pokémony są stale przemieszczane, uszkadzane, leczone i eliminowane. Decyzje o tym, kiedy wycofać Pokémona (i ponieść koszt), jak radzić sobie ze specjalnymi kondycjami, czy też jak zarządzać ławką, są podejmowane na bieżąco. Ta ciągła zmienność wymaga od graczy elastyczności i strategicznego myślenia w czasie rzeczywistym. Gra nie opiera się na sztywnym planie, lecz na płynnym dostosowywaniu się do zmieniającej się sytuacji na polu bitwy, co czyni każdą turę serią strategicznych wyborów i utrzymuje wysoki poziom zaangażowania.
